ถ้าอยากทำสิ่งที่ชอบเป็นงานไปได้นานๆ เราจะมีวิธีอยู่กับมันยังไง

EP02 

let’s start making with your heart then your hand will do all the rest 

การค้นหาและเจอความสนุกในงานที่ทำ จะยึดเหนี่ยวเราไว้

เมื่อก่อนกาแฟสำหรับผมเป็นเรื่องไกลตัว เป็นเพียงเเค่เครื่องดื่มที่ดับความง่วง ขณะที่ใครหลายๆ คนคงมีร้านกาแฟไว้เพื่อหาที่นั่ง หาที่เขียนหนังสือ หาที่พักผ่อนเงียบๆ ไม่ต้องคุยกับใคร ผมก็เป็นหนึ่งในคนประเภทนั้น และบางครั้งมันอาจจะเป็นหมุดหมายเป็นสถานที่ที่ปักหมุดไว้เวลาไปเที่ยวต่างประเทศ 

เมื่อ 8-9 ปีก่อน ร้านกาแฟที่นำเสนอกาแฟที่เรียกว่า specialty coffee ยังมีให้เลือกดื่มไม่มากร้านนักในประเทศ ซึ่งผมมักจะไปร้านกาแฟลักษณะนี้เพื่อนั่งเงียบๆ พักผ่อน ไม่ได้มีความคิดว่าชอบดื่มกาแฟจนอยากจะทำเป็นอาชีพ แต่แล้วความสนใจในกาแฟนั้นก็เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จากการได้ดื่ม และการไปร้านต่างๆ มากจนกระทั่งเกิดเป็นความชอบ

เริ่มจากการชอบดื่ม จากนั้นก็เริ่มมาชง และอุปกรณ์ต่างๆ นานาก็เพิ่มเข้ามาทั้งกา เครื่องบด ตาชั่ง…ลองชงไปเรื่อยๆ จนมีความคิดว่าอยากเปิดร้าน อยากเอาสิ่งที่ชอบสิ่งใหม่นี้มาทำเป็นอาชีพ ทำให้ไม่ว่ามีคอร์สอะไรก็จะไปลงเรียนเมื่อมีโอกาส หมกหมุ่นกับมันในระยะเวลาหนึ่ง ก่อนจะเริ่มเปิดร้าน เเละเมื่อเริ่มทำร้านไปได้สักระยะแล้ว หากมีเวลาก็จะพยายามไปงานกาแฟที่จัดขึ้นในช่วงเวลาต่างๆ 

หนึ่งในงานที่ได้ไปและรู้สึกประทับใจเป็นพิเศษคืองานที่เรียกว่า Nordic Roaster Forum งานนี้ปกติจะจัดขึ้นที่เมืองออสโล ประเทศนอร์เวย์ เป็นงานที่รวมโรงคั่วแถบสแกนดิเนเวียมารวมตัวกัน และยังเปิดโอกาสให้โรงคั่วจากประเทศอื่นๆ เข้าร่วมด้วย 

ในงานก็จะมีการแข่งขัน ซึ่งแต่ละโรงคั่วก็จะส่งกาแฟที่ตัวเองคั่วตามโจทย์ที่ได้รับในแต่ละปีมาแข่งกัน โดยวิธีการตัดสินก็คือจะให้คนที่มาร่วมงานทุกคนมาคัปปิ้ง (การชิมและประเมินคุณภาพกาแฟ เป็นวิธีที่นิยมทำเมื่อต้องการประเมินคุณภาพของกาแฟหลายๆ ตัวพร้อมกันในคราวเดียว) และให้คะแนน ใครได้คะแนนสูงสุด โรงคั่วนั้นก็จะได้แชมป์ไปในแต่ละปี รวมถึงมีการพูดคุยในเชิงให้ความรู้ในด้านต่างๆ ในเรื่องของกาแฟ สนุกและมีประโยชน์มากทีเดียว ซึ่งโรงคั่วส่วนใหญ่ที่มาร่วมงานนั้นมีอายุกิจการโดยเฉลี่ยก็ประมาณ 10 ปีขึ้นไป 

การทำธุรกิจที่เริ่มต้นจากความชอบเกิน 10 ปี มันคงเป็นเรื่องที่ใครๆ ก็อยากให้เกิดขึ้นกับตัวเอง…

หลายคนคงเคยได้ยินคำเตือนว่าอย่าเอาสิ่งที่ชอบหรือทำแล้วรู้สึกสนุกมาทำเป็นงานประจำ เพราะเมื่อเวลาผ่านไปคุณอาจจะชอบมันน้อยลง 

ผมก็ถามคำถามนี้กับตัวเองเหมือนกันว่า ถ้าเราเอาความชอบหรือความสนุกมาทำเป็นงาน จะทำให้ความชอบนั้นลดน้อยลงจริงไหม และเราจะเบื่อมันไหม ถ้าเราต้องยึดทำสิ่งนี้เป็นอาชีพไปเป็นเวลา 10-20 ปี 

จากคนที่เติบโตมากับการที่คุณเเม่ทำอาชีพอาชีพหนึ่ง เป็นระยะเวลาเกิน 20 ปี แม่ของผมเปิดร้านขายกระเป๋าหนัง มีลูกค้าค่อนข้างหลากหลายและลูกค้าหลักคือนักท่องเที่ยวต่างชาติ

ตอนนั้นผมก็ยังไม่ค่อยเข้าใจเท่าไหร่กับการทำงานงานหนึ่งเป็นระยะเวลานานๆ แต่สิ่งที่ผมสังเกตได้จากการทำงานนั้นของแม่ คือความอดทนและความพยายามในการขับเคลื่อนการงาน และการแก้ไขปัญหา นอกจากนั้นยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่ถือเป็นสิ่งสำคัญ นั่นคือ การพบสิ่งยึดเหนี่ยวในเนื้องานนั้น 

คุณแม่ของผมชอบพูดคุยกับลูกค้าและมักจะได้พบเพื่อนใหม่จากการทำงานนี้ ซึ่งการพูดคุยนั้นไม่ใช่เพียงเเค่การซื้อ-ขายกระเป๋าแล้วจากไป ผมพบว่าความสนุกที่เกิดขึ้นระหว่างงานงานนั้นของแม่มีคุณค่าและทำให้แม่ไม่ยอมเลิกทำมัน นอกเหนือไปจากเรื่องของผลประกอบการและกำไรที่ได้จากการขาย

นั่นทำให้ผมเรียนรู้ว่าการมีอาชีพหรือการทำธุรกิจในระยะเวลานานๆ การที่เราพบกับสิ่งยึดเหนี่ยวในเนื้องานนั้นมันมีความหมาย เป็นเหมือนจุดที่ทำให้เรายังมีความสนุกไปกับธุรกิจในทุกๆ วัน

แต่สำหรับผมดูเหมือนว่าสิ่งที่ยึดเหนี่ยวนั้นช่างมีความแตกต่างจากของแม่โดยสิ้นเชิง การได้เจอผู้คนและพูดคุยอาจจะไม่ใช่สิ่งยึดเหนี่ยวอันดับต้นๆ เพราะสำหรับผมการได้ชงกาแฟแล้วยังมีความรู้สึกสนุกกับมันอยู่ คือสิ่งสิ่งนั้น

การได้ชงกาแฟให้คนอื่นดื่มมันสนุกตรงที่เราจะได้สังเกตรีแอ็กชั่นของเขาตอนดื่ม อาจจะมีบ้างในเชิงลบ และจะดีมากๆ เวลาคนดื่มชื่นชมในสิ่งที่เราทำ ผมว่าเรื่องนี้ใครๆ ก็คงรู้สึกดีเวลามีคนชื่นชมในสิ่งที่เราทำ เหมือนผู้กำกับทำหนังแล้วคนดูชื่นชมติดตาม เหมือนเชฟที่ทำอาหารแล้วคนชมว่าอร่อย เหมือนนักเขียนที่ไม่ว่าจะเขียนหนังสือกี่เล่มคนก็ยังตามอ่าน เหมือนนักฟุตบอลที่เล่นดีแล้วมีแฟนบอลรัก

ฟีดแบ็กจากคนดื่มจะดีหรือไม่ดีก็ได้ แต่ถ้ามันมีผลต่อการพัฒนาและสร้างสรรค์ มันจะมีความสำคัญกับคนทำ ซึ่งต่างจากเวลาเราชงกินเองที่บ้าน ที่ถ้าไม่อร่อยเราก็แค่ปรับกาแฟตามปัจจัยต่างๆ แล้วเริ่มชงใหม่

หลังจากที่แน่ใจแล้วว่าจะเปิดร้าน ผมก็ลองนั่งทำเช็กลิสต์สิ่งที่อยากทำให้ได้ ไม่ว่าจะเป็นการมีหน้าร้าน การพัฒนาตัวเองให้มีความรู้หรือทักษะที่ดีขึ้น ไล่เรียงไปถึงการทำโรงคั่ว เมื่อได้ลิสต์สิ่งที่อยากทำ เราก็จะได้เป้าหมายที่เราต้องการแล้วก็ลงมือทำมันไปเรื่อยๆ มันอาจจะไม่ได้ประสบความสำเร็จไปหมดในทุกเป้าหมาย แต่ความไม่สำเร็จเป็นรากฐานให้เราเป็นคนที่ดีขึ้น เช่นเดียวกับตัวธุรกิจเอง

แน่นอนว่าไม่ว่าอาชีพไหนก็มักเจอบททดสอบให้ล้มเลิกความตั้งใจในการทำงานใดๆ อยู่เสมอ ไม่ต่างจากทีมฟุตบอลที่เคยประสบความสำเร็จ หรือนักฟุตบอลที่เคยได้เเชมป์มามากมาย แต่ก็ยังต้องเจอกับช่วงเวลาที่ไม่เป็นใจ เพราะทุกๆ คนคือมนุษย์ที่สร้างได้ทั้งความสำเร็จและความผิดพลาด

แต่สุดท้ายแล้วหากเราลองมองย้อนกลับที่เช็กลิสต์ที่เราเคยวาดหวังไว้ แล้วยังรู้สึกว่ามันจะเกิดขึ้นและมีคุณค่า สิ่งนั้นคงเป็นตัวขับเคลื่อนให้เราไม่หยุดและล้มเลิก

หากงานที่ผมกำลังทำอยู่นี้จะบอกอะไรกับคนอื่นๆ ได้บ้าง ผมก็คงจะบอกว่าสิ่งสิ่งนี้คือ ผลงานของการลงมือทำในสิ่งที่ชอบ

และหากในวันใดที่ผมไม่สนุกกับการชงกาแฟและคั่วกาแฟแล้ว ผมก็คงจะเลิกทำธุรกิจนี้หรือขายต่อให้คนอื่น ในวันที่สิ่งยึดเหนี่ยวนี้ไม่มีอะไรให้ชอบอีกต่อไป