Capital City

 ถนนบำรุงเมืองและเฟื่องนคร ที่ ร.5 สั่งให้สร้างแบบคุมโทน

บ้านเรือนญี่ปุ่นสีเดียวกันเรียงรายดูเป็นระเบียบเรียบร้อย ปารีสมีเฮ้าสมานอพาร์ตเม้นต์ (Haussmannian-style apartment) อาคารสูง 5-6 ชั้นที่สร้างจากหินสีครีมอ่อนและระเบียงเหล็กดัดอันเป็นเอกลักษณ์ หรืออย่างเกาะซานโตรินี ประเทศกรีซก็ออกแบบอาคารบ้านเรือนเป็นทรงกล่องสีขาว ตัดกับกรอบประตู-หน้าต่างด้วยสีฟ้าสด การกำหนดสีและรูปร่างหน้าตาของตึกให้ไปในทิศทางเดียวให้ความรู้สึกเป็นโทนเดียวกัน สวยงาม และเป็นระเบียบเรียบร้อย

แนวคิดแบบนี้เรียกกว่า ‘urban design guideline’ หรือกฎระเบียบในการออกแบบเมืองที่ต้องเป็นโทนเดียวกัน หรือใช้แบบแผนเดียวกัน ซึ่งหลายเมืองทั่วโลกใช้เป็นเครื่องมือกำหนดเรื่องสัดส่วนอาคาร สี วัสดุ ไปจนถึงรายละเอียดเล็กๆ อย่างรั้ว ป้าย หรือโคมไฟถนน เพื่อสะท้อนความต้องการของพื้นที่ สะท้อนตัวตน และสร้างคาแร็กเตอร์หรือภาพจำที่ดีให้กับเมืองนั้นๆ

พอเห็นแบบนี้แล้ว หลายคนอาจจะรู้สึกว่าตัดภาพมาที่บ้านเรา อาคารส่วนใหญ่ไม่ได้ไปในทิศทางเดียวกัน บางตึกสีอ่อน บางตึกสีสด บางตึกมีทุกสีรวมกัน หรือบางตึกก็ออกแบบคนละสไตล์แต่อยู่ใกล้กัน แต่รู้หรือไม่ว่าจริงๆ แล้ว ประเทศไทยมี urban design guideline มาตั้งแต่รัชกาลที่ 5 แล้ว

จะคุมโทนเมืองให้สวยงามต้องทำยังไง ที่ไหนของบ้านเราที่ออกแบบโดยใช้ urban design guideline และการคุมโทนเมืองนั้นดีต่อเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิตยังไง รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และหัวหน้าศูนย์สร้างเสริมสุขภาวะเมือง (Healthy Space Forum) พร้อมเล่าให้ฟังแล้วใน Podcast Capital City EP.59 ตอนนี้